نمازخانه

1. تمام نمازهای مستحبی به صورت دو ركعتی خوانده می شوند، مگر نماز وتر در نافله شب، كه یك ركعت است، و نماز اعرابی، كه به صورت یك دو ركعتی و دو چهار ركعتی خوانده می شود.

2. در نمازهای مستحبی غیراز چند نماز، خواندن سوره واجب نیست.

3. شكستن نمازهای مستحبی حتی از روی اختیار جایز است.
4. زیاد كردن ركن (مانند ركوع) از روی سهو نمازهای مستحبی را باطل نمی كند.
5. در نماز مستحب شك میان ركعت اول و دوم، نماز را باطل نمی كند و نمازگزار می توان بنا بر هر كدام بگذارد.
6. نمازهای نافله را می شود نشسته خواند، ولی بهتر است كه دو ركعت نماز نافله نشسته را یك ركعت حساب كند.
7. نافله ظهر و عصر را در سفر نباید خواند، ولی نافله عشاء را به این نیّت كه شاید مطلوب باشد می تواند به جا آورد.
8. برای نمازهای واجب، بهتر است انسان به مسجد برود، ولی در باره نوافل چنین دستوری نیست.
9. انجام كم و زیاد كردن سهوی در نمازهای مستحبی سجده سهو ندارد.
10. اگر نماز مستحب را كسی در وقتش نتوانست بخواند قضای آن را می تواند انجام دهد.
11. نماز مستحبی را می شود درحال راه رفتن و سواری خواند و اگر انسان در این دو حال، نماز مستحبی بخواند لازم نیست رو به قبله باشد.
12. نمازهای مستحبی را می توان در حال ایستاده، نشسته، خوابیده، موقع راه رفتن و... بجا آورد كه در این صورت برای ركوع و سجده می توان با سر اشاره كرد، البته باید رو به قبله بودن در حد امكان رعایت شود.
13. در نماز مستحبی، آرامش بدن شرط نیست و اگر سهواً ركنی اضافه یا كم شود باطل نمی شود.
14. نماز مستحبی را می شود نذر كرد، كه بعد می توان آن را در حالت نشسته و یا ایستاده و در حال راه رفتن به جا آورد، اما از ابتدا نمی تواند نذر كند كه نماز مستحبی را مثلاً نشسته به جا خواهم آورد. امام می فرماید: «این گونه نذر كردن محل اشكال است».
طبق حدیث، خداوند به فرشتگان مباهات كرده و می فرماید: «به بنده‌ام بنگرید چیزی را كه بر او واجب نكرده ام قضا می كند».

العروه الوثقی، ج 2، ص 111، م 6.
همان منبع، م 7.
العروه الوثقی، ج 2، ص 111، م 7.
همان منبع.
توضیح المسائل، م 1167.
توضیح المسائل، م 766.
توضیح المسائل، م 767.
توضیح المسائل، م 781.
بحار الانوار، ج 87، ص 202.

انواع نمازهای مستحب

نمازهای مستحب زیادند و به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند:

۱٫ نوافل.
۲٫ سایر نمازهای مستحب.
نافله های روزانه
۱٫ نافله نماز صبح، قبل از نماز صبح، ۲ رکعت.
۲٫ نافله نماز ظهر، قبل از نماز ظهر ، ۸ رکعت.
۳٫ نافله نماز عصر، قبل از نماز عصر، ۸ رکعت.
۴٫ نافله نماز مغرب، بعد از نماز مغرب، ۴ رکعت.
۵٫ نافله نماز عشاء، بعد از نماز عشاء، ۲ رکعت.
نافله های شب:
۱٫ هشت رکعت نماز شب.
۲٫ دو رکعت نماز شفع.
۳٫ یک رکعت نماز وتر.
بنابراین تعداد نافله ها ۳۴ رکعت، دو برابر تعداد فرایض است.
بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله های شبانه روز بیشتر سفارش شده است.

توضیح المسائل، م ۷۶۴٫
توضیح المسائل، م ۷۶۴٫

نماز شب

فضیلت نماز شب

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: «نماز شب صورت را زیبا و خلق را نیكو و انسان را خوشبو می گرداند، رزق را زیاد و قرض را ادا می كند، اندوه را برطرف می سازد و چشم را جلا می دهد».

رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: «نماز شب وسیله ای است برای خوشنودی خدا و دوستی ملائكه».

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: «در خانه هایی كه نماز شب خوانده می شود و قرآن تلاوت می گردد، آن خانه ها نزد آسمانیان هم چون ستاره درخشانند»

كیفیت نماز شب

نماز شب مجموعاً یازده ركعت است:

1. هشت ركعت آن، كه دو ركعت، دو ركعت، مانند نماز صبح خوانده می شود و چهار دو ركعتی آن به نیت نماز شب می باشد.

2. دو ركعت نماز شفع: بهتر است در ركعت اول آن بعد از حمد، سوره «ناس» و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره «فلق» خوانده شود.

3. یك ركعت نماز وتر: بعد از حمد سه بار سوره «توحید» و یك بار سوره «فلق» و یك بار سوره «ناس» بخوانیم و می‌توان یك سوره تنها خواند، سپس دستها را برای قنوت به سوی آسمان بالا می بریم و حاجات خود را از خدا می خواهیم.

و برای چهل مؤمن دعا می كنیم.

و طلب مغفرت می كنیم و هفتاد مرتبه می گوییم: «استغفرالله ربّی و اتوبُ الیه».

از پروردگار خود طلب آمزرش و مغفرت می كنیم و به سوی او بازگشت می نمایم.

آن گاه 7 بار می گوییم «هذا مقامُ العائذٍٍِ بكَ منَ النّارِ»؛ این است مقام كسی كه از آتش قیامت به تو پناه می برد. و بعد از آن 300 مرتبه می گوییم: «العفو» و سپس می گوییم: «ربّ اغفرلی و ارحمنی وتُب عَلیَّ انّكَ انتَ التّوابُ الغفُورُ الرّحیم».

احكام نماز شب

1. هشت ركعت به نیت نماز شب و سپس دو ركعت نماز شفع و آن گاه یك ركعت نماز وتر، كه با فضیلت ترین نماز شب، نماز وتر و شفع است و دو ركعت شفع برتر از وتر است.

2. برای نماز شب می توان به نماز شفع و وتر اكتفا كرد، بلكه هنگام تنگی وقت می توان تنها به نماز وتر اكتفا نمود.

3. وقت نماز شب از نیمه شب تا فجر صادق است، و هنگام سحر از سایر مواقع بهتر است و تمامی ثلث آخر شب سحر محسوب می شود. و افضل از آن خواندن نماز شب نزدیكیهای فجر است.

4. جایز است انسان نماز شب را نشسته بخواند حتی در حال اختیار. ولی اگر می خواهد نشسته بخواند بهتر آن است كه هر دو ركعت نشسته را یك ركعت ایستاده حساب كند. بنابراین باید هشت بار دو ركعت نشسته و هر دو ركعت به یك سلام كه جمعاً شانزده ركعت می شود به نیت نماز شب بخواند و دوباره دو ركعت هر دو ركعت به یك سلام به نیت نماز شفع و دو بار یك ركعت هر یك ركعت به یك سلام به نیت نماز وتر، ولی در حال اضطرار و مریض همان یازده ركعت كفایت می كند.

5. شخص مسافر می تواند نماز شب را پیش از نیمه شب بخواند.

6. جوانی كه می ترسد خواب بماند و نماز شب از او فوت شود می تواند نماز شب را پیش از نیمه شب بخواند.

7. كسانی كه برای خواندن نماز شب بعد از نیمه شب عذری دارند مانند پیرمردان و یا كسی كه از سرد شدن هوا می ترسد و یا از جنب شدن در خواب می ترسد... می توانند نماز شب را قبل از نیمه شب بخوانند.

8. خواندن سوره در ركعتهای نماز شب لازم نیست و می تواند فقط به خواندن سوره حمد اكتفا كند. هم چنین قنوت در ركعتهای دوم مستحب است و می تواند بدون قنوت بخواند.

9. نماز وتر یك ركعت است و می شود آن را بدون قنوت به جا آورد.

10. لازم نیست همه یازده ركعت را در یك مجلس بخواند، بلكه می تواند در دو سه نوبت بخواند، بلكه تفریق افضل است، همان طور كه رسول خدا تهجد می كرد.

11. مستحب است كه نماز شب را بلند بخواند تا اگر از خانواده اش كسی می خواهد برای به نماز شب برخیزد بیدار شود، چنان چه در روایت است و شهید و دیگران نیز تصریح به استحباب جهر نموده اند.

بدیهی است كه استحباب بلند خواندن نماز شب در جایی است كه امن از ریا و سُمعه باشد و اگر خدای ناخواسته خوف ریا و سُمعه در بلند خواندن باشد باید آهسته بخواند.

بحار الانوار، ج 87، ص 153.

همان منبع، ص 161.

وافی، ج 2، ص 23.

رساله نوین، ج 1، ص 170.

تحریر الوسیله، ج 1، ص 136.

كتاب شمع سحر، شب مردان خدا، مفاتیح الجنان.

نماز ایام هفته

 نماز شب شنبه

از رسول اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ نقل شده: هر كه در شب شنبه چهار ركعت نماز بخواند، در هر ركعت سوره حمد یك مرتبه و سوره توحید هفت مرتبه، نوشته شود از برای او ثواب هر ركعت هفتصد حسنه و عطا كند خدای تعالی به او شهرهایی در بهشت.
نماز روز شنبه
از رسول اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ نقل شده كه فرمود: هر كه در شنبه، چهار ركعت نماز بخواند در هر ركعت حمد یك مرتبه و سوره كافرون سه مرتبه و بعد از فارغ شدن، یك مرتبه آیه الكرسی را بخواند، بنویسد خدای عز و جل از برای او به هر حرفی ثواب یك شهید.
نماز شب یكشنبه
نیز روایت شده در این شب نماز شش ركعت است، هر ركعتی بعد از حمد هفت مرتبه سوره توحید. كسی كه این نماز را بخواند ثواب شاكرین و صابرین به او عطا می شود. پس ذكر كرده اند ثواب زیاد برای خواننده این نماز.
نماز روز یكشنبه
نقل شده است روز یكشنبه وقت چاشتگاه كه آفتاب بالا آمده باشد، دو ركعت نماز می خوانی. در ركعت اول بعد از حمد سه مرتبه سوره كوثر را می خوانی و در ركعت دوم بعد از حمد سه مرتبه سوره توحید را. كسی كه این نماز را بخواند آزاد می شود از آتش و پاك می شود از نفاق و ایمن می شود از عذاب. پس ذكر كرده اند ثوابهای زیادی برای خواننده این نماز.
نماز شب دوشنبه
نماز این شب، دو ركعت نقل شده است. در هر ركعت بعد ازحمد آیه الكرسی و سوره توحید و سوره فلق و سوره ناس هر یك را یك مرتبه بخواند و بعد از فارغ شدن از نماز ده مرتبه استغفار نماید. و نوشته شود از برای او ده حج و ده عمره خالص از طرف خدای عز و جل.
نماز روز دوشنبه
نماز این روز چهار ركعت نقل شده است و در ركعت اول بعد از حمد یك مرتبه آیه الكرسی و در ركعت دوم حمد یك مرتبه و سوره توحید یك مرتبه و در دو ركعت دیگر ركعت اول بعد از حمد سوره فلق یك مرتبه و ركعت دوم بعد از حمد سوره ناس یك مرتبه و بعد از فارغ شدن از چهار ركعت ده مرتبه استغفار نماید.
نماز شب سه شنبه
نماز این شب دو ركعت نقل شده است، ركعت اول بعد از حمد یك مرتبه سوره قدر و ركعت دوم بعد از حمد هفت مرتبه سوره توحید.
نماز روز سه شنبه
نماز روز سه شنبه دو ركعت روایت شده است كه در هر ركعت حمد یك مرتبه و سوره والتّین و سوره توحید و سوره فلق و سوره ناس هر كدام یك مرتبه.
نماز شب چهار شنبه
نماز شب چهار شنبه دو ركعت نقل شده است، در هر ركعت بعد از حمد آیه الكرسی و سوره قدر و سوره نصر را یك مرتبه و سوره توحید را سه مرتبه. كسی كه این نماز را بخواند خدای تعالی گناهان گذشته و آینده او را بیامرزد.
نماز روز چهارشنبه
نماز این روز دو ركعت است، در هر ركعتی بعد از حمد سوره زلزلت یك مرتبه و سوره توحید سه مرتبه. و كسی كه این نماز را بخواند خدا رفع كند از او تاریكی قبر را تا روز قیامت. پس ذكر شده است ثواب زیاد برای خواننده این نماز.
نماز شب پنج شنبه
نماز این شب شش ركعت است. در هر ركعت بعد از سوره حمد، آیه الكرسی و سوره كافرون هر كدام یك مرتبه، و سوره توحید را سه مرتبه، و بعد از تمام شدن سه مرتبه آیه الكرسی را بخواند. هر كه این نماز را بخواند اگر نزد خدا شقاوت داشته باشد خدا ملكی را می فرستد كه شقاوتش را پاك كند و جای او سعادت بنویسد و شاهد بر آن در قرآن مجید خدای عز و جل محو می كند آن چه را كه بخواهد و ثابت می گذارد آن چه را كه بخواهد.
نماز روز پنج شنبه
نماز این روز دو ركعت است، در هر ركعت حمد یك مرتبه و سوره نصر و سوره كوثر هر كدام پنج مرتبه، و بعد از عصر چهل مرتبه سوره توحید را بخواند و چهل مرتبه استغفار نماید. كسی كه این نماز را بخواند عطا شود به او حسنات، به عدد آن چه در بهشت و در جهنم است.
نماز شب جمعه
نماز شب جمعه از رسول اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ نقل شده است: كسی كه دو ركعت نماز بخواند در هر ركعت حمد یك مرتبه و سوره توحید هفتاد مرتبه و بعد از نماز هفتاد مرتبه «استغفرُالله» بگوید. قسم به آن كسی كه مرا مبعوث كرده به حق كسی كه این عمل را انجام دهد و استغفار كند برای تمام امت من، خداوند دعای او را مستجاب كند و تمام امت را وارد بهشت كند.
نماز روز جمعه
از امیر المؤمنین ـ علیه السّلام ـ منقول است هر كه در این روز هشت ركعت نماز به جا آورد هنگامی كه به قدر یك تیزه آفتاب بلند شده باشد یا بیشتر، خدای تعالی بلند نماید برای او هزار درجه در بهشت.
نماز روز جمعه از امیر المؤمنین ـ علیه السّلام ـ چهار ركعت است. در هر ركعت حمد و آیه الكرسی پانزده مرتبه، و چون از نماز فارغ شدی هفتاد مرتبه «استغفرالله» و پنجاه مرتبه «لا حول و لا قوّه الّا بالله» بگوید.

جمال الاسبوغ بكمال العمل المشروع، ص 46.
جمال الاسبوغ بكمال العمل المشروع، ص 54.

جمال الاسبوغ بكمال العمل المشروع، ص 64.

جمال الاسبوغ بكمال العمل المشروع، ص 77.
جمال الاسبوغ بكمال العمل المشروع، ص 89.

جمال الاسبوغ بكمال العمل المشروع، ص 98.

جمال الاسبوغ بكمال العمل المشروع، ص 117.

نماز غفیله

كیفیت نماز غفیله

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: میان مغرب و عشاء دو ركعت نماز بخواند، در ركعت اول بعد از حمد این آیه را بگوید:
«و ذا النّون اذ ذهبَ مغاضباً فظنّ ان لن نقدر علیه فنادی فی الظّلمات ان لا اله الا انت سبحانك انّی كنت من الظّالمین فاستجبنا له و نجّیناه من الغمّ و كذلك ننجی المؤمنین».
و ذو النون (صاحب ماهی، منظور یونس پیغمبر فرزند من است) چون خشمگین رفت پنداشت هرگز بر او تنگ نخواهیم گرفت. پس در ظلمات ندا كرد: جز تو خدایی نیست، تو منزهی، همانا من از ستمكارانم. پس او را اجابت كردیم و از غم رهایش دادیم و مؤمنین را این چنین رها می گردانیم.
و در ركعت دوم بعد از حمد، آیات زیر را:
«و عنده مفاتیح الغیب لا یعلمها الا هو و یعلم ما فی البرّ و البحر و ما تسقط من ورقه الا یعلمها و لا حبّه فی ظلمات الارض و لا رطبٍ و لا یابسٍ الّا فی كتاب مبین».
و كلیدهای غیب نزد اوست و جز او كسی آن را نمی داند و آن چه در خشكی و دریاست می داند و برگی بر زمین نمی افتد و هیچ دانه ای در تاریكیهای زمین نیست، مگر كه از آن آگاه است. و تر و خشكی نیست مگر كه در كتاب روشن ثبت افتاده است.
بعد دستها را به قنوت برداشته و این دعا را می خوانی:
«اللّهمّ انّی اسئلك بمفاتح الغیب الّتی لا یعلمها الّا انت ان تصلّی علی محمّد و آل محمّد و ان تفعل بی كذا و كذا».
و به جای این كلمات حاجات خود را به هر زبانی كه بتواند از خدا بخواهد، و پس از آن بگوید:
«اللّهم انت ولیّ نعمتی و القادر علی طلبتی تعلم حاجتی فاسئلك بحقّ محمد و آله علیه و علیهم السّلام لمّا قضیتها لی».
بارالها، تو را به اسرار غیب، كه جز تو كسی آن را نمی داند، سوگند می دهم كه بر محمد و دودمان او درود فرستی و درباره من چنین و چنان كنی.

نماز جمعه

در زمان غیبت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نماز جمعه به فتوای اكثر فقهای شیعه، واجب تخییری است. یعنی مكلف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر، نماز جمعه بخواند، ولی جمعه افضل است و احتیاط بیشتر در آن است كه هر دو را به جا آورند و كسی كه نماز جمعه را به جا آورده باشد واجب نیست نماز ظهر را هم بخواند، ولی احتیاط مستحب آن است كه آن را نیز بجا آورد.

كیفیت نماز جمعه
نماز جمعه دو ركعت است و كیفیت آن مانند نماز صبح است. این نماز دارای دو قنوت است. قنوت اول قبل از ركوع ركعت اول، و قنوت دوم پس از ركوع ركعت دوم است. نماز جمعه دارای دو خطبه است كه مانند اصل نماز واجب بوده و باید توسط امام جمعه ایراد شود. بدون این دو خطبه، نماز جمعه محقق نمی شود و واجب است دو خطبه را قبل از نماز جمعه بخواند.

توضیح المسائل، احكام نماز جمعه، م 1 ـ 2.
توضیح المسائل، احكام نماز جمعه، م 23 ـ 26.

نماز جعفر طیار

با فضیلت ترین وقت خواندن نماز جعفر (طیار) روز جمعه هنگام بالا آمدن آفتاب است. می توان آن را از نافله های شب یا روز حساب كرد كه هم برای او از نوافلش حساب شود و هم نماز جعفر (طیار)، كما این كه در روایت آمده است پس با نماز جعفر نافله نماز مغرب را مثلا نیت می كند.

كیفیت نماز جعفر طیّار
این نماز چهار ركعت است كه دو سلام دارد (دو تا دو ركعتی).
در هر ركعتی حمد و سوره می خواند، سپس پانزده مرتبه می گوید: «سبحان الله و الحمدلله و لا اله الّا الله و الله اكبر».
و همین تسبیح را ده مرتبه در ركوع و هم چنین ده مرتبه بعد از سر برداشتن از ركوع و هم چنین ده مرتبه در سجده اول و ده مرتبه بعد از سر برداشتن از آن و ده مرتبه در سجده دوم و ده مرتبه بعد از سر بلند نمودن تسبیحات را می گوید.
پس در هر ركعتی هفتاد و پنج مرتبه و مجموع آنها (در تمام چهار ركعت) سیصد تسبیح می شود.
حال اگر كسی می خواهد نماز جعفر را بخواند، اما فرصت كافی برای گفتن تمام سیصد مرتبه ذكر تسبیحات اربعه را ندارد، می تواند به همان مقدار كه فرصت دارد بخواند و مابقی را پس از اتمام نماز، در هر حالتی كه بود، به امید ثواب بخواند و اگر اصلا وقت برای گفتن تسبیحات اربعه ندارد، می تواند دو نماز دو ركعتی به نیت جعفر بخواند و ذكرهای تسبیحات اربعه را بعد از نماز در حال راه رفتن و یا در محیط كار به امید ثواب بگوید و یا اگر فرصتش به مقداری است كه فقط می تواند دو ركعت از نماز را به صورت كامل بخواند می تواند آن دو ركعت را خوانده و بعد كه فرصت پیدا كرد دو ركعت دیگر را بخواند. حال اگر تسبیحات اربعه را فراموش كرد بخواند، در صورتی كه محلش نگذشته باشد باید آن را به جا آورد، اما اگر محل آن گذشته، نمازش صحیح است، ولی باید بعد از نماز هر مقداری را كه فراموش كرد به امید ثواب قضا كند.
آداب نماز جعفر طیّار
1. از آداب نماز جعفر طیار این است كه در ركعت اول بعد از حمد، سوره زلزال و در ركعت دوم سوره عادیات و در ركعت سوم سوره نصر و در ركعت چهارم سوره توحید خوانده شود.
2. مستحب است كه در سجده دوم ركعت دوم، بعد از تسبیحات بگوید: «یا من لبس العزّ و الوقار، یا من تعطّف بالمجد و تكرّم به، یا من لا ینبغی التّسبیح الّا له، یا من احصی كلّ شیء علمه، یا ذا النّعمه و الطّول، یا ذا المنّ و الفضل، یا ذالقدره و الكرم، اسئلك بمعاقد العزّ من عرشك و منتهی الرّحمه بكتابك و بأسمك الأعظم الأعلی و كلماتك التّامّات ان تصلّی علی محمّد و آل محمّد و افعل بی كذا و كذا» سپس حاجتهایش را بگوید، به فارسی هم می تواند حاجاتش را درخواست كند.
3. بعد از فارغ شدن از نماز، مستحب است دعایی را كه شیخ طوسی و سید بن طاووس از مفضل بن عمر نقل كرده اند بخواند.
مفضل می گوید: ابا عبدالله امام جعفر صادق ـ علیه السّلام ـ را دیدم نماز جعفر طیار را می خواند و دستهایش را بلند كرد و به این دعا خدا را خواند: «یا ربّ یا ربّ» تا نفس قطع شد، «یا ربّاه یا ربّاه» تا نفس قطع شد، «ربّ ربّ» تا نفس قطع شد، «یا الله یا الله» تا نفس قطع شد، «یا حیّ یا حیّ» تا نفس قطع شد، «یا رحیم یا رحیم» تا نفس قطع شد، «یا رحمان یا رحمان» هفت مرتبه، «یا ارحم الرّاحمین» هفت مرتبه. سپس گفت:
«اللّهمّ انّی افتتح القول بحمدك و انطق بالثّناء علیك و امجدك و لا غایه لمدحك و اثنی علیك و من یبلغ غایه ثنائك و امد مجدك و انّی لخلیقتك كنه معرفه مجدك و ایّ زمن لم تكن ممدوحاً بفضلك موصوفاً بمجدك عوّاداً علی المذنبین بحلمك تخلّف سكّان ارضك عن طاعتك و كنت علیهم عطوفاً بجودك جواداً بفضلك عوّاداً بكرمك یا لا اله الّا انت المنّان ذو الجلال و الإكرام».
سپس حضرت به من فرمود: «ای مفضل اگر حاجت مهمی داری این نماز را به جا آور و با این دعا (خدا را) بخوان و حاجتت را (از خدا) بخواه كه خدا ان شاء الله برآورده می كند و به او اطمینان است».
نماز جعفر طیار را می توان به نیابت برای مردگان و شهدا خواند و هم چنین می تواند بدون نیابت ثوابش را هدیه كرد. هدیه كردن ثواب نماز به روح اموات و شهدا، هم درجات آنها را زیادتر می كند و هم اجر خود انسان را بیشتر می گرداند و هر چه هدیه شونده مقامش بالاتر باشد، اجر هدیه كننده بیشتر می شود.
این نماز را به حساب نوافل شبانه روزی می توان گذارد، یعنی نافله را به این طریق می توان به جا آورد.
در حدیث رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ آمده است در مقام كسی كه نماز جعفر گزارد، اگر بر او مثل ریگ بیابان و كف دریا گناه باشد كه می آمرزد مر او را حق تعالی

تحریر الوسیله، ج 1، ص 244.
تحریر الوسیله، ج 1، ص 245.

مفاتیح الجنان، ص 692.

نماز عید فطر

نماز عید دو ركعت است. كه نمازگزار در ركعت اول بعد از خواندن حمد و سوره، باید پنج تكبیر بگوید و بعد از هر تكبیر یك قنوت بخواند. و بعد از قنوت پنجم، تكبیر دیگری بگوید و به ركوع رود و دو سجده بجا آورد و برخیزد.
سپس در ركعت دوم چهار تكبیر بگوید، بعد از هر تكبیر قنوت بخواند و تكبیر پنجم را بگوید و به ركوع رود. بعد از ركوع دو سجده كند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.
احكام نماز عید فطر
1. نماز عید فطر وقربان در زمان حضور امام (عج) واجب است.
2. نماز عید فطر و قربان در زمان غیبت مستحب است.
3. وقت نماز عید از اول آفتاب روز عید تا ظهر.
4. مستحب است كه قبل از نماز عید، غسل نماییم.
5. نماز عید، سوره مخصوصی ندارد. بهتر است كه در ركعت اول آن، سوره 91 (شمس) و در ركعت دوم سوره 88 (غاشیه)، یا در ركعت اول سوره 87 (اعلی) و در ركعت دوم سوره 91 ( شمس) خوانده شود.
6. نماز عید، اذان و اقامه ندارد و به جای آن سه بار گفته می شود: «الصّلوه».
7. پس از نماز، امام جماعت در برابر مردم قرار می گیرد و مانند نماز جمعه رجاءً در دو نوبت سخنرانی می كند و در ضمن پند و اندرز بیان مسائل سیاسی و اجتماعی، در عید فطر احكام زكات فطر، و در سخنرانی عید قربان احكام ذبح و قربانی و موارد مصرف آنها را بیان می نماید.
دعای قنوت نماز عید فطر
اللهمّ اهل الكبریاء و العظمه و اهل الجود و الجبروت و اهل العفو و الرّحمه و اهل التقوی و المغفره، اسئلك بحقّ هذا الیوم، الّذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمّد صلّی الله علیه و آله ذخراً و شرفاً و كرامهً و مزیداً، ان تصلی علی محمّد و آل محمد و ان تدخلنی فی كلّ خیر ادخلت فیه محمّدا و آل محمّد، و ان تخرجنی من كلّ سوء اخرجت منه محمّدا و آل محمد صلواتك علیه و علیهم. اللهمّ انی اسئلك خیر ما سئلك به عبادك الصّالحون و اعوذ بك ممّا استعاذ منه عبادك المخلصون.
خداوندا تو سزاوار بزرگی، سرفرازی، بخشندگی، توانایی، بخشایش و رحمتی. سزاوار آنی كه به خاطر تو پرهیز كنیم و از تو آمرزش بخواهیم در روزی كه برای مسلمانان عید قرار داده ای. و برای محمد كه درود خدا بر او و دودمانش باد، ذخیره افتخار و بلندی مقام كه بر او و دودمانش درود فرستی و مرا بدانچه نیكی و سعادت است و به محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ و خاندانش ارزانی داشته ای بهره مند سازی و از هر بدی كه محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ و خاندانش را خارج ساختی، رهایی دهی، درود تو بر محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ و خاندانش باد. خداوندا! از تو می خواهم بهترین چیزی را كه بندگان شایسته ات از تو می خواهند، و به تو رو می آورم بدان گونه كه بندگان شایسته ات از بدیها پناه آورده اند.[3][۱] . توضیح المسائل، ص 1519.
تحریر الوسیله، ج 1، ص 241.
 المصباح المنیر، ص 424، رساله نوین، ص 163.

نماز عید غدیر
 
كیفیت نماز عید غدیر
یكی دیگر از نمازهای مستحبی كه خیلی ارزش دارد، نماز روز عید غدیر است. این نماز دو ركعت است كه در هر ركعت بعد از حمد ده مرتبه سوره توحید و ده مرتبه آیه الكرسی و ده مرتبه سوره قدر خوانده می شود و بهتر است این نماز نزدیك ظهر به جا آورده شود و قبل از آن غسل انجام گیرد.
ثواب: امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: «كسی كه این نماز را بخواند ثواب صد هزار حج و صد هزار عمره را می برد و هر حاجتی از خدا در خواست كند، خداوند آن را برآورده می نماید».

مفاتیح الجنان، ص 568.

نماز امام زمان (عج)

دو ركعت اول به نیت نماز تحیت مسجد است، كه در هر ركعت آن یك مرتبه سوره حمد و هفت مرتبه سوره توحید خوانده می شود و در حالت ركوع و سجود هم هفت مرتبه ذكر را تكرار كنند.
دو ركعت دوم به نیت نماز امام صاحب الزمان (عج) خوانده می شود. بدین صورت كه سوره حمد را شروع می كنیم و چون به آیه «ایّاك نعبد و ایّاك نستعین» می رسیم، این آیه شریفه را صد مرتبه تكرار می كنیم و بعد از آن بقیه سوره حمد را می خوانیم، بعد از پایان حمد سوره توحید را یك بار می خوانیم و به ركوع می رویم. ذكر ركوع را هفت مرتبه پشت سرهم تكرار می كنیم و ذكر هر كدام از سجده ها نیز هفت مرتبه است. ركعت دوم نیز به همین گونه است. چون نماز به پایان برسد و سلام داده شود یك بار گفته می شود «لا اله الّا الله» و به دنبال آن تسبیحات حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ خوانده شود و بعد از آن به سجده رفته و صد بار می گوییم: «اللّهمّ صلّ علی محمّدٍ و آل محمّدٍ»

مفاتیح الجنان

نمونه هایی از کاربردهای نماز بعد از مرگ

نمونه اي از حاضر شدن يكي از امامان در لحظه ي مرگ بر بالين يكي از پيروان خويش:

اين داستان از مرحوم آيت الله سيد مصطفي بهشتي نژاد، شخصيت برجسته و ممتازي كه سير و سلوكش زبانزد خاص و عام بود

است كه اميدوارملذت ببريد.

به هر حال، خلف صالح آن عالم جليل القدر، شهيد حجت الاسلام سيد حسن بهشتي نژاد قضيه ي جان سپاري پدرش را به صورت

ذيل نقل نمود:

پدرم(حاج آقا مصطفي بهشتي نژاد)در حال احتضار بود و من بر بالينش قرآن مي خواندم و گاهي هم جمله اي به او تلقين مي

كردم، بدوم هيچ مقدمه يا توصيه اي، ناگهان به ذهنم خطور كرد كه خوب است اين آخرين لحظات قبض روح پدرم را يادداشت

كنم. ناگهان متوجه شدم پرتوي نوري فضاي اتاق را در بر گرفت و حال و هوايي خاص پيدا كرد آنگاه ديدم پدرم با آرامش كامل

و با چهره اي شادمان قبض روح شد و جان به جان آفرين تسليم نمود. ساعت، دقيقه و ثانيه آن را يادداشت كردم، بعدا معلوم شد

يكي از علماي مشهد در عالم خواب مي بيند، امام رضا(ع) با هيبت و هيئت خاصي از ضريح مطهر بيرون آمده و عازم جايي

است. نزد آن حضرت رفته و مي پرسد با اين حال به كجا تشريف مي بريد؟!

حضرت مي فرمايند: به ديدن يكي از دوستانمان در اصفهان مي روم، يا مي فرمايد: به ديدن سيد مصطفي در اصفهان مي روم. آن

عالم جليل القدر از خواب بيدار مي شود و از آن جا كه روياي خود را استثنايي و خارق العاده مي بيند ساعت و دقيقه آن را

يادداشت مي كند كه قضيه را دنبال نمايد و بداند در اصفهان چه اتفاقي رخ داده.

او در صدد آگاهي از اتفاقات بوده كه مي شنود آيت الله سيد مصطفي بهشتي به ملكوت اعلي پيوست. پس از تماس با سيد حسن

بهشتي و آگاهي از ساعت و دقيقه قبض روح آن فقيه بزرگوار و مطابقت با ساعتي كه امام رضا(ع) عازم اصفهان بوده، معلوم

مي شودكه مقصد حضرت مرحوم حاج سيد مصطفي بهشتي بوده است.

به هر حال اين فرمايش معصومين(ع) است كه در مواقع حساس و از جمله: هنگام مرگ، بر بالين نماز گزاران و پيروان راستين

خود حاضر مي شوند، واقعيتي است كه نمي توان آن را انكار كرد. پس بايد سعي خود را بكنيم كه مقبول آن مقامات عاليه واقع

شويم شايستگي آمدن آن بزرگواران را بر بالين خود كسب كنيم.

منبع:نور

رسول خدا (ص) فرمود : چون روزیت كم شود و كارت به پراكندگی گراید، حاجتت را به درگاه حق ببر و نماز استغفار را ترك مكن و نماز استغفار دو ركعت است. در هر ركعت حمد و سوره قدر را بخوان و بعد از قرائت، 15 بار بگو «استغفرالله» و بعد به ركوع كه رفتی آن را ده بار بگو ومثل نماز جعفر ، نماز را تمام كن كه همه كارهایت ان شاء الله به اصلاح آید(1).
نماز توبه
حضرت ختمی مرتبت (ص) روز یكشنبه دوم ذی القعده بیرون تشریف آورده فرمودند: ایّها الناس! كدام یك از شما اراده توبه كرده است ؟ عرض كردند : همه ما می خواهیم توبه نماییم . فرمود : غسل كنید و وضو بگیرید و چهار ركعت نماز و در هر ركعت یك مرتبه سوره حمد و سه مرتبه سوره توحید و یك مرتبه معوذتین ( سوره های فلق و ناس ) بخوانید و بعد از نماز هفتاد مرتبه استغفار و ختم به «لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم» بكنید و بعد از آن بگویید: «یا عزیز یا غفار اغفر لی ذنوبی وذنوب جمیع المومنین و المؤمنات فانه یغفر الذنوب الا انت».
و فرمود: نیست هیچ بنده ای از امت من، كه این عمل را انجام دهد، مگر اینكه منادی از آسمان ندا كند: ای بنده خدا عملت را از سر بگیر كه توبه تو مقبول است وگناه تو آمرزیده، و فرشته دیگر صدا كند از زیر عرش، ای بنده مبارك باد بر تو و اهل تو و ذریه تو، و دیگری صدا كند دشمنان تو از تو راضی خواهند شد در روز قیامت . ودیگری صدا كند كه ای بنده ما با ایمان می میری و دین از تو گرفته نخواهد شد و قبر تو گشاده و منور خواهد شد. و دیگری صدا كند كه ای بنده پدر و مادر تو از تو خشنود خواهند شد، اگر چه غضبناك بوده باشند در وسعت روزی خواهی بود. حضرت جبرئیل ـ علیه السّلام ـ ندا می كند: من وقت مرگت با ملك الموت می آیم و مهربانی می كنم به تو. صدمه نمی زند به تو اثر مرگ و خارج می شود روح تو از بدنت به آسانی.
عرض كردند : یا رسول الله ! اگر كسی این عمل را در غیر ذی القعده بجا آورد ، چطور می شود ؟ فرمود: همان طور است كه وصف كردم و فرمودند : این كلمات را جبرئیل در معراج به من یاد داد(2).

 1.مكارم الاخلاق، ص 328.

2.رساله لقاء الله، میرزا ملكی تبریزی، ص 81.

 نماز جماعت، پاداش بسیار، بركات فراوان، فواید فردی و آثار اجتماعی بسیاری دارد.
ثواب نماز جماعت
در روایتی وارد شده است كه اگر یك نفر به امام جماعت اقتدا كند هر ركعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد، و اگر دو نفر اقتدا كنند، هر ركعتی ثواب ششصد نماز دارد و هر چه بیشتر شوند ثواب نمازشان بیشتر می شود تا به ده نفر برسند و عده آنان كه از ده گذشت، اگر تمام آسمانها كاغذ و دریاها مركب و درختها قلم و جن و انس و ملائكه نویسنده شوند، نمی توانند ثواب یك ركعت آن را بنویسند»(1)
مستحب است كه نمازهای واجب خصوصاً نمازهای شبانه روزی به جماعت خوانده شود و در نماز صبح و مغرب و عشاء، خصوصا برای همسایه مسجد و كسی كه صدای اذان مسجد را می شنود بیشتر سفارش شده است(2).
مستحب است انسان صبر كند كه نماز را به جماعت بخواند و نماز جماعت از نماز اول وقت كه فرادی، یعنی تنها خوانده شود بهتر است، و نیز نماز جماعتی را كه مختصر بخوانند، از نماز فرادی كه آن را طول بدهند بهتر می باشد(3).
وقتی كه جماعت برپا می شود، مستحب است كسی كه نمازش را فرادی خوانده، دوباره با جماعت بخواند و اگر بعد بفهمد كه نماز اول باطل بوده، نماز دوم او كافی است(4).
در زمان پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ هر گاه افراد نماز جماعت كم می شدند آن حضرت به جستجوی افراد می پرداخت و می فرمود: «شركت در نماز صبح و عشاء بر منافقان از هر چیز سنگین تر است» (5).
و در حدیث آمده: «هر كه نماز جماعت را دوست بدارد، خداوند و فرشتگان او را دوست می دارند» (6).

1.       توضیح المسائل، م 1400.

2.       توضیح المسائل، م 1396.

3.       توضیح المسائل، م 1402.

4.       توضیح المسائل، م 1403.

5.       كنز العمال، ج 8، ص 256 (نقل از پرتوی از اسرار نماز).

6.       مستدرك الوسائل، ج 1، ص 487، رساله حضرت امام، م 1400.